Năm 1965, Đế quốc Mỹ mở rộng
cuộc chiến tranh ở Việt nam, đánh phá miền Bắc bằng không quân, nhân dân ta phải
tập trung toàn diện sức người, sức của cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Trong hoàn cảnh đặc biệt đó Đảng và Nhà nước ta vẫn có chủ trương mang tính
chiến lược để bồi dưỡng, phát triển nhân tài cho tương lai của đất nước, đó là
việc thành lập các lớp chuyên toán đầu tiên ở cấp 3 thuộc một số các tỉnh,
thành miền Bắc.
Thực hiện chủ trương và hướng
dẫn của Bộ Giáo dục, năm học 1965 - 1966 sau khi học hết học kỳ I, Ty giáo dục
Hải Dương đã tổ chức kỳ thi học sinh giỏi toán lớp 8 ( như lớp 10 hiện nay)
nhằm mục đích chọn học sinh giỏi toán vào học lớp chuyên toán đầu tiên của
tỉnh. Với học sinh chúng tôi những người được dự thi học sinh giỏi thời đó có 2
ấn tượng vui và tự hào với cac bạn cùng học; một là được làm những bài toán với
dạng mới hơn, khó hơn và sau khi thi về với lớp với trường đề thi như một món
quà cho các bạn cùng lớp. Và một điều đặc biệt là lần đầu tiên trong phòng thi
những thí sinh chúng tôi được nghỉ giữa giờ ít phút để ăn chuối, xôi, kẹo sữa,
những thứ đó ngày thường đối với tuổi trẻ chúng tôi không bao giờ có, ngoài ra
không có một áp lực nào mà chúng tôi phải gánh chịu trong quá trình được đi thi
và làm bài thi. 
Thạc sỹ Trần Tiến Dân - Trưởng phòng Giáo dục trung học, thay mặt Sở GD-ĐT Hải Dương tặng hoa nhà trường nhân dịp khai giảng năm học 2009-2010
Kỳ thi chọn học sinh giỏi
toán lớp 8 để thành lập lớp chuyên toán đầu tiên của tỉnh, tuyển chọn được 35
học sinh, trong đó huyện Nam Sách có 6, huyện Thanh Hà có 6, Huyện Ninh Giang
có 5, Thị xã Hải Dương có 5, huyện kinh Môn có 3, huyện Bình Giang có 3, huyện
Cẩm Giàng có 2, huyện Tứ Kỳ có 2, huyện Thanh Miện có 1, huyện Kim thành có 1
và tỉnh Quảng Ngãi có 1 ( học sinh miền Nam), trong đó có 33 học sinh nam và 2
học sinh nữ.
Lớp học sinh chuyên toán đầu
tiên được mang tên là lớp " TOÁN ĐẶC BIỆT" do Ty Giáo dục Hải Dương
trực tiếp quản lý, chăm sóc và Ngày 15 tháng 3 năm 1966 lớp tập trung và bắt
đầu học, do hoàn cảnh chiến tranh lớp Toán đặc biệt được sơ tán về nông thôn và
là 1 lớp của trường cấp III Tứ Kỳ.
Năm học 1965 - 1966: lớp 8 (
Toán đặc biệt), có 35 học sinh, Thầy giáo Hoàng Văn Tài lúc đó là cán bộ Ty
Giáo dục Hải Dương trực tiếp chủ nhiệm và dạy môn Toán, lúc đầu lớp học tại Nhà
thờ thôn Thái An giáo, xã Quang Phục, huyện Tứ Kỳ, sau đó chuyển về nhà kho
thôn Thái An lương cùng xã.
Năm học 1966 - 1967: lớp 9 (
Toán đặc biệt), chuyển về nhà kho ( mái tranh, tường đất) thôn Mạc Xá, xã Quang
Phục, huyện Tứ Kỳ. Thầy Âu Thanh Sâm chủ nhiệm lớp và trực tiếp dạy môn Toán,
trong năm học này có 2 bạn là Tô Văn Trò và Trần Văn Tân trúng tuyển vào lớp
chuyên toán của tại Đại học Tổng hợp và 2 bạn Trần Thanh Cương và Ngô Bá Quảng lên
đường nhập ngũ cuối năm lớp chỉ còn 31 học sinh. Năm học này tỉnh ta có thêm
lớp 8 " Toán đặc biệt".
Năm học 1967 - 1968: lớp 10,
chuyển về thôn Trung xã Tái Sơn, huyện Tứ Kỳ, Thầy giáo Hoàng Năng Thân chủ nhiệm
lớp và trực tiếp dạy môn Toán, năm học này có 3 bạn lên Nguyễn Khắc Nguyện,
Nguyễn Văn Thập và Trần Tiến Dân lên đường nhập ngũ, cuối năm lớp 10 còn 28 học
sinh. Năm học này tỉnh ta có đủ 3 lớp 8, 9, 10 " Toán đặc biệt".
Khi nhập học và cả ba năm
chúng tôi trọ tại nhà dân, chế độ nhà nước cấp 15 kg gạo một tháng ( trừ số
lượng đã được cấp theo hộ gia đình) và học bổng 9,6 đồng một tháng, vào thời
điểm đó với học sinh cấp III chúng tôi là đủ chi phí cho học tập không cần đến
sự cung cấp của gia đình, đó cũng là niềm tự hào về sự quan tâm của Đảng và Nhà
nước đối với những học sinh lớp chuyên Toán đầu tiên chúng tôi.
Lớp "Toán đặc biệt" được các thầy, cô
giáo quan tâm, chăm lo đến việc học tập, rèn luyện và phát triển toàn diện và
tập trung bồi dưỡng phát triển năng khiếu môn Toán, chỉ có môn Toán là học thêm
tiết, nâng cao do các thầy khai thác để soạn và dạy, tài liệu tham khảo thêm
của chúng tôi duy nhất chỉ có tờ báo " Toán
học tuổi trẻ", nhưng tinh thần ham học và tự học rất cao, vì vậy tập
thể lớp đã có quy định là tất cả các bài tập thầy cho và những bài toán trong
báo Toán học tuổi trẻ bạn nào làm xong không được công bố các lời giải của mình
và chỉ đến những thời điểm nhất định mới được đưa ra lời giải để cùng khảng
định lời giải đúng sai và lời giải nào hay nhất, sáng tạo nhất và tự sáng tạo
ra những đề toán tương tự để thách đố lẫn nhau. Lớp chuyên toán đầu tiên học là
như thế.
Ngoài giờ học, chúng tôi tổ
chức lao động củng cố hầm, hào tránh bom Mỹ, tham gia các hoạt động chung của
trường và lao động với địa phương, với gia đình ở trọ, đi câu cá, bắt cua, bắt
lươn, bắt ếch, trồng rau...Tốt nghiệp lớp 10 năm 1968 lớp chúng tôi: người đi
học nước ngoài, người vào quân đội và học đại học các ngành nghề khác nhau, số
ít đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, những người còn lại đều
trưởng thành bằng chính năng lực của mình.
Năm học 2009 -2010 là năm
học thứ 45 kể từ khi có lớp chuyên toán, tất cả những gì còn lại trong chúng
tôi ở lớp " Toán đặc biệt" ngày xưa là sự ham học, sáng tạo nhưng
thực sự vô tư, trong sáng. Xin gửi lại
thế hệ các em học sinh trường THPT chuyên Nguyễn Trãi một điều: " phải có năng khiếu mới học chuyên, học
chuyên phải biết sáng tạo", các
thầy, cô đã và đang dạy cho các em theo hướng đó, các em sẽ trưởng thành bằng
chính năng lực của mình cống hiến tài năng cho đất nước.
Xin trân trọng biết ơn các
Thầy giáo, Cô giáo đã và đang dạy các thế hệ học sinh chuyên của tỉnh nhà!
Hải Dương, tháng 9 năm 2009.
Th.s Trần Tiến Dân
(TP. GDTrH Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Dương
